ڕێنمایی بۆ دەروونناسی بازرگانی
دەروونناسی بازرگانی: لە دەرەوەی بنەماکان
دەروونناسی بازرگانی بەزۆری لە کاتی بازرگانیکردندا پشتگوێ دەخرێت؛ بەڵام بەشێکی گرنگی لێهاتوویی بازرگانێکی پیشەیی پێکدەهێنێت. ماڵپەڕەکەمان شوێنێکی تەواو و گونجاوە بۆ فێربوونی چۆنیەتی بەڕێوەبردنی هەستەکان و بەهێزکردنی دەروونناسی بازرگانی. شیکارە سەرەکییەکان پێشتر ئەزموونی هەوراز و نشێوی بازرگانییان کردووە، بۆیە پێویست ناکات جارێکی دیکە بەو دۆخەدا تێپەڕیت.
بەردەوام بە لە خوێندنەوە بۆ ئەوەی ئامۆژگارییە سەرەکییەکانی ئەم بازرگانانە بزانیت و زیاتر بخوێنەرەوە دەربارەی ئەم بابەتانەی خوارەوە:
دەروونناسی بازرگانی چییە؟
چۆن عەقڵیەتی بازرگانێکی سەرکەوتوومان هەبێت؟
بنەماکانی دەروونناسی بازرگانی
بازرگانیکردن بە ئامراز و تەکنیکەکانی دەروونناسی
دەروونناسی بازرگانی چییە؟
دەروونناسی بازرگانی زاراوەیەکی فراوانە کە هەموو ئەو هەست و هەستانە لەخۆدەگرێت کە بازرگانێکی ئاسایی لە کاتی بازرگانیکردندا ڕووبەڕووی دەبێتەوە. هەندێک لەو هەستانە بەسوودن و پێویستە بەهێزتر بکرێن، بەڵام هەندێکی تری وەک ترس و تەماح و دڵەڕاوکێ پێویستە سنووردار بکرێن. دەروونناسی بازرگانی ئاڵۆزە و کاتێکی دەوێت تا بازرگانێک بە تەواوی زاڵ بێت بەسەریدا.
لە پراکتیکدا زۆرێک لە بازرگانان کاریگەری نەرێنی زیاتری دەروونناسی بازرگانی ئەزموون دەکەن لە چاو لایەنە ئەرێنییەکان. بۆ نموونە، ڕەنگە بازرگانێک بازرگانییەکی دۆڕاو زوو دابخات، چونکە ترسی لەدەستدانی سەرمایەی زۆر لەناو بازرگانەکەدا زیاد دەکات؛ نموونەیەکی دیکە کاتێکە کە ترسی دۆڕان دەگۆڕێت بۆ تەماح، یان کاتێک بازرگانێک قەبارەی بازرگانییەکەی دوو هێندە دەکات لە تۆڵەسەندنەوە و بە مەبەستی کەمکردنەوەی زیانەکان.
یەکێک لە مەترسیدارترین و چەواشەکارترین هەستەکانی باو لە بازاڕە داراییەکاندا، “ترسی لەدەستچوون” یان ئەوەی پێی دەوترێت FOMO. بەرزبوونەوەی بەرچاوی نرخ هانی بازرگانان دەدات بۆ چوونە ناو بازرگانی کڕین دوای ئەوەی دەگەنە لوتکەی بزووتنەوەکە؛ ئەمەش دەبێتە هۆی فشاری سۆزداری توند ئەگەر ڕەوتەکە پێچەوانە بێتەوە یان بازرگانییەکان دۆڕان.
ئەو بازرگانانەی توانای بەکارهێنانی لایەنە ئەرێنییەکانی دەروونناسی بازرگانییان هەیە، و لایەنە نەرێنییەکان بەڕێوەببەن، دەتوانن باشتر کۆنترۆڵی ناجێگیری بازاڕە داراییەکان بکەن و ببنە بازرگانێکی باشتر.
بنەماکانی دەروونناسی بازرگانی
بەڕێوەبردنی هەستەکان
ترس، تەماح، وروژاندن، متمانەی زۆر و دەمارگیری ئەو هەستانەن کە هەموو بازرگانەکان لە شوێنێکدا ئەزموونی دەکەن. بەڕێوەبردنی هەستەکان لە کاتی بازرگانیکردندا دەتوانێت جیاوازی لە نێوان بازرگانییەکانی بردنەوە و دۆڕاودا دروست بکات.
تێگەیشتن لە FOMO
بازرگانان دەبێت هەر کە FOMO ڕوویدا سەرکوت بکەن. ئاسان نییە، بەڵام پێویستە بازرگانان لەبیریان بێت کە هەمیشە بازرگانییەکی تر دەبێت و تەنها بە سەرمایە بازرگانی بکەن کە ئەگەر زەرەریان کرد کێشەیان بۆ دروست نەکات.
دوور بکەوەرەوە لە هەڵەی بازرگانی
لە کاتێکدا هەموو بازرگانان، بەبێ گوێدانە ئەزموون، هەڵە دەکەن، تێگەیشتن لە لۆژیکی ئەم هەڵانە ڕەنگە “کاریگەری تۆپی بەفر”ی کێشەکانی بازرگانی سنووردار بکات. هەندێک هەڵەی بازرگانی باو بریتین لە: بازرگانیکردن بە چەندین بازاڕ، قەبارەی بازرگانی ناتەبایی و بەکارهێنانی هێڵی زۆر بەرز.
بەسەر تەماحدا زاڵبە
تەماح یەکێکە لە باوترین هەست و سۆزە نەرێنییەکانی ناو کاسبکاران و هەر بۆیە شایەنی گرنگیدانی تایبەتە. کاتێک تەماح بەسەر لۆژیکی بازرگانەکەدا زاڵ دەبێت، ڕەنگە بازرگان قەبارەی بازرگانییە دۆڕاوەکان دوو هێندە بکات یان هێڵی زۆر بەرز بەکاربهێنێت بۆ قەرەبووکردنەوەی زیانەکانی پێشوو.
گرنگی مامەڵە بەردەوامەکان
بازرگانانی نوێ بەزۆری بەدوای دەرفەتی بازرگانیدا دەگەڕێن لە هەر بازاڕێکدا کە ڕەوتێکی باشی هەبێت. ئەم بازرگانانە زۆرجار پاڵیان پێدەنرێت بۆ ناو بازاڕە جیاوازەکان و ڕەنگە جیاوازی نێوان ئەم بازاڕانە زۆر باش نەزانن. بەبێ ستراتیژییەکی باش بیرکراوە کە تەنها لەسەر چەند بازاڕێک بێت، ڕەنگە بازرگانان ئەنجامێکی ناتەبایی و جێی متمانە نەبوون ببینن. فێربە چۆن بە بەردەوامی بازرگانی بکەیت.
پیتەر هانکس: “بازرگانی لەسەر بنەمای ستراتیژی خۆت بکە نەک هەستەکانت”.
بێناوبانگکردنی تێڕوانینە هەڵەکانی بازرگانی
وەک تاکێک بەزۆری کاریگەری ئەو شتانەمان لەسەرە کە دەیبیستین و ئەمەش بۆ گرێبەستەکانیش دەگونجێت. زۆر تێڕوانینی هەڵە لەبارەی بازرگانییەوە هەیە، وەک “بازرگانەکان پێویستە ئەکاونتێکی گەورەیان هەبێت بۆ ئەوەی سەرکەوتوو بن” یان “بۆ ئەوەی قازانجیان هەبێت، بازرگانەکان پێویستە قازانج لە زۆربەی بازرگانییەکان بکەن”. ئەم بیروباوەڕە ناڕاستانە دەتوانن ببنە بەربەستێکی دەروونی و خەڵک لە بازرگانیکردن ڕابگرن.
جێبەجێکردنی بەڕێوەبردنی مەترسی
ناتوانرێت بە ڕادەی پێویست جەخت لەسەر گرنگی بەڕێوەبردنی مەترسی کاریگەر بکرێتەوە. سوودە دەروونییەکانی بەڕێوەبردنی مەترسی هیچ سنوورێک ناناسن. توانای دانانی سنووری قازانج و زەرەر ڕێگە بە بازرگانان دەدات هەناسە بدەن؛ چونکە ئەم بازرگانانە تێدەگەن کە چەندە ئامادەن مەترسی بکەن بۆ ئەوەی بگەنە ئامانجەکەیان. لایەنێکی دیکەی بەڕێوەبردنی مەترسی بریتییە لە قەبارەی پێگە و سوودە دەروونییەکانی:
جەیمس ستانلی: “یەکێک لە ئاسانترین ڕێگاکان بۆ کەمکردنەوەی کاریگەرییە سۆزدارییەکانی بازرگانیکردن، کەمکردنەوەی قەبارەی بازرگانییەکە”.
چۆن بیرکردنەوەی بازرگانێکی سەرکەوتووت هەبێت؟
لە کاتێکدا زۆر نوانس هەن کە دەتوانن سەرکەوتنی بازرگانانی پیشەیی مسۆگەر بکەن، بەڵام چەند ڕێبازێکی باوی دیکە هەن کە بازرگانانی هەموو ئاستەکان دەتوانن بە بەردەوامی جێبەجێی بکەن لە ستراتیژی بازرگانی خۆیاندا. ئەم ڕێکارانە بریتین لە:
1) هەموو ڕۆژێک بە هەڵوێستێکی ئەرێنیەوە بچنە ناو بازاڕەوە. ڕەنگە ئەمە بە ڕوونی دەربکەوێت، بەڵام لە ڕاستیدا، ئەستەمە هەڵوێستێکی ئەرێنی بپارێزیت لەکاتی بازرگانیکردن بە بازاڕی فۆڕێکسدا، بەتایبەتی دوای ماوەیەک لە زیانێکی بەردەوام. هەڵوێستی ئەرێنی مێشکت دوور دەخاتەوە لە بیرکردنەوە نەرێنییەکان کە ڕێگریت لێدەکەن لە ئەنجامدانی گرێبەستی نوێ.
2) غروری خۆت بخەرە لایەک. قبوڵ بکە کە ڕەنگە هەندێک بازرگانی هەڵە بکەیت و ڕەنگە تەنانەت ژمارەیەکی هەڵەش
زیانەکانت زیاترە لە مامەڵەکانی قازانج. ڕەنگە ئەمە خراپ دەربکەوێت، بەڵام بە دیسپلینێکی بەردەوام و بەڕێوەبردنی مەترسی وریا، هێشتا دەتوانرێت ڕۆژ بە ڕۆژ ئەکاونتە بچووکەکەت گەشە پێبدەیت بە قازانجی بچووکتر بەڵام بەردەوام.
3) بازرگانیکردن بە شێوەیەکی حیسابکراو. تەنها دەتوانیت ئەو قازانجە وەربگریت کە بازاڕ پێت دەدات. ڕەنگە هەندێک ڕۆژ پانزە بازرگانی بکەیت و هەندێکی تریش لە دوو هەفتەدا تەنها یەک بازرگانی بکەیت. هەموو شتێک پەیوەستە بە ڕووداوەکانی بازاڕ و بارودۆخی ئابووری و سیاسی وڵاتانەوە.
ئیلیا سپیڤاک: “بڕیارەکانی بازرگانی بڕیاری دووانەی نین: تەنها کڕین یان فرۆشتن نین”. “هەندێکجار هیچ نەکردن باشترین گرێبەستە کە دەتوانیت بیکەیت.”
4) بێ ئومێد مەبە. ڕەنگە ئەمە وەک خاڵی یەکەم دەربکەوێت، بەڵام لە ڕاستیدا پەیوەندی بە بیرکردنەوەکانی وازهێنانەوە هەیە. زۆر کەس بازرگانیکردن بە ڕێگەیەکی خێرا بۆ دەوڵەمەندبوون دەبینن، بەڵام لە ڕاستیدا زیاتر لە ڕێگایەکی بازرگانی دەچێت کە هەنگاوێک بە هەنگاوێک دەنێیت. ئەم چاوەڕوانییە بۆ ڕازیبوونی خێرا (کاتێک قازانج دەکات) زۆرجار دەبێتە هۆی بێزاری و بێ تاقەتی (کاتێک بازرگانی زەرەر دەکات). لەبیرت بێت بە دیسپلین بمێنیتەوە و بە ڕێڕەوی بازرگانییەکەتدا بڕۆیت، هەر بازرگانییەک وەک هەنگاوێک سەیری بکەیت.
